_ از مبانی تولید علم تا درمان!

_ این کتاب را چندین بار بخوانید! 

_ از کجا و با چه روشی باید تحول در علوم انسانی را آغاز کرد؟ 

_ جایگاه قلب در تولید علم کجاست؟ 

_ مفاهیم پایه در تولید علم چه چایگاهی دارند؟

_ جایگاه تجربه با نگاه اسلامی درتولید علم کجاست؟ 

_ ضرورت نگاه نظام واره ای به تولید علوم انسانی اسلامی چیست؟ 

_ روان شناسی اسلامی تاسیسی چیست و از چه مبادی، روش شناسی و کاربرد هایی برخوردار است؟ 

 این ها برخی سوالاتی است که در کتاب تحول در علوم انسانی از مبادی تا روش شناسی به قلم پروفسور تقوی (استاد تمام دانشکده روان‌ شناسی دانشگاه شیراز) که به تازگی توسط نشر صدرا به چاپ رسیده است، بررسی شده اند. 

سیر منطقی کتاب از ابتدا تا انتها به گونه ای است که به بسیاری از سوالات و ابهامات پژوهشگران مسیر تحول در علوم انسانی پاسخ داده شده است. 

تولید علم در پارادایم مدرن بسط مفاهیم و کلمات تمدن مدرن است و نمی تواند نرم افزار تمدن اسلامی در راه رسیدن به اهداف خود باشد.

پیش فرض کتاب تحول در علوم انسانی از مبادی تا روش شناسی آن است که هر رویکرد علمی با یک منطق زیربنایی پا به عرصه علم می گذارد و علم مبانی فلسفی و روش شناسی دارد که بر آن اثر دارد. لذا تحول در علم رایج بدون بسط و تحول منطق علم، تنها می تواند لایه ها روبنایی موجود را تحت تاثیر قرار دهد. با این نگاه دکتر تقوی تحول در مبادی و روش شناسی را مقدمه ی تحول در روبنا می دانند و در این کتاب با کنار هم قرار دادن مفاهیم جدید از نظام واره ی روشی تولید علم، مسیر نوینی را برابر پژوهشگران قرار داده اند.

_ فصل اول کتاب کلیات است. کلیاتی شامل چرایی ضرورت تحول در علوم انسانی، سیر علوم انسانی در غرب و ضرورت نگاه سامانه ای به علم بجای نگاه گزاره ای به علم. 

_ فصل دوم کتاب با عنوان مبادی و اصول علوم انسانی اسلامی به اصل ضرورت علیت و نقش آن در تولید علم می‌پردازد. همچنین کاستی های نگاه اثبات گرایی از منظر هستی شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. 

_ فصل سوم با عنوان تمهیدات لازم برای شکل گیری علوم انسانی اسلامی، به تببین نگاه کل نگرانه به دستگاه واره علوم انسانی می پردازد و همچنین به مفهوم پردازی تجربه از منظر علوم انسانی اسلامی می‌پردازد.تبیین تجربه در تولید علم از آنجا اهمیت دارد که بحثی بسیار مهم در تحول در علوم انسانی است، برخی تجربه را در پارادایم علم مدرن میدانند و برخی برای تجربه اعتبار قائل نیستند، نگارنده به صورت دقیق و با توجه به مبانی فلسفه اسلامی با نگاهی خلاقانه و بدیع به تبیین جایگاه تجربه در تولید علم می‌پردازند. 

_ فصل چهارم کتاب منطق و روش علوم انسانی است. نگاه خلاقانه نگارنده در این فصل به خوبی در چگونگی استفاده از ظرفیت فلسفه و عرفان اسلامی در تولید علم دیده می‌شود. 

از حیث روشی ، نگارنده توجه به قلب را به عنوان یکی از منابع تولید علم در کنار عقل و حس یکی از وجوه تمایز اصلی علوم انسانی اسلامی و غیر اسلامی میداند که با نگاهی بدیع به نقش قلب در تولید علم می‌پردازد. 

 از طرفی کتاب در کلیات باقی نمانده است. آسیب جدی که بسیاری از کتاب های حوزه ی تحول در علوم انسانی به ویژه روانشناسی اسلامی دارند این است که کتاب ها در حد کلیات باقی می مانند و تمام .

خواننده با کلیاتی از انسان و اسلام و روانشناسی آشنا می شود که بله باید در روان شناسی تحول ایجاد کرد و بسیاری ابهامات را باقی می گذارند. با چه روشی این مبادی را به اتاق درمان وارد کنیم؟

فصل چهارم کتاب حاضر با عنوان پیدایی روان شناسی بالینی در عمل که حاصل سال ها تجربه ی پژوهشی و بالینی نگارنده است، به صورت عملیاتی راه را برای پژوهش های مسئله محور با نگاه اسلامی باز می‌کند.

از نظر نگارنده، تولید مفاهیم پایه گاهی اساسی در تولید علم است. به هر کدام از مکاتب روان‌ درمانی که نگاه می کنیم هر کدام با مفاهیم کلیدی خود به تبیین پدیده ها و اختلالات پرداخته اند.

_ روانکاوی با کلید واژه ناهشیار و ساختار چند وجهی روانی انسان.

_ درمان شناختی با کلیدواژه هایی مثل افکار خودکار، میانجی و مرکزی و... 

بر همین مبنا اگر بخواهیم در راه تاسیس روان شناسی اسلامی قدم بگذاریم، ناگریز از تولید مفاهیم پایه با نگاه به مبادی اسلامی داریم. 

در ابن زمینه و به عنوان نمونه نگارنده از کلید واژه ((تعلق)) نام میبرد. کلید واژه ای که از متن متون اسلامی استخراج شده و می تواند پیش بینی کننده انواع اختلالات روانی باشد.

پیوست انتهایی کتاب با عنوان الزامات روان‌ شناسی اسلامی حاصل مصاحبه مرکز پژوهشی صدرا با دکتر تقوی است که در آن، تعاریف، چالش ها و موانع روان شناسی اسلامی مورد بررسی قرار گرفته اند.

 "زمان آگاهی"  ، "خودآگاهی تاریخی" و " وقت شناسی" امتیاز اهل حکمت و فضیلت از دیگرانی است که گرفتار عادات روزمره شده اند. اهل حکمت و فضیلت به "وقت" که همانا باطن زمان است وقوف پیدا می‌کنند و مختصات تاریخی و تمدنی خود و ماهیت حقیقی رخدادهای پیرامون خود را بهتر از هر کسی باز می شناسند؛ آنگاه حکمت از زبان و قلم آن ها می تراود و "معلم" دیگران می‌شوند...

در طول تاریخ مسائل گوناگونی با توجه به سیر زندگی بشر دستخوش تغییر بوده اند. از جمله این مسایل، هویت و جایگاه زن است که مسائل مربوط به آن در هر دوره از تاریخ جای تامل و بحث دارد. میتوان گفت هویت و نقش زن از گذشته تا به امروز آن طور که باید به درستی شکل نگرفته است و همچنان برای رسیدن به آن جایگاهی که بشر باید در مسئله زن به بلوغ برسد، مانده است...

روان‌شناسی اسلامی چیست؟

چه تعریف و چه ضرورتی دارد؟

آیا روان‌شناسـی موجود را طرد می‌کند یا تکمیل؟

آیا اساساً ممکن است...

نهج‌البلاغه کتابی است نازله وجود امیرالمؤمنین(ع) که در دامان وحی و رسالت از خردسالی تا بزرگسالی تربیت و پرورش یافته و به مقام عبداللهی نایل شده بود. کتاب نهج‌البلاغه نازله روح اوست، برای تعلیم و تربیت ما خفتگان در بسته منیّت و در حجاب خود و خودخواهی. معجونی است برای شفا و مرهمی است برای دردهای فردی و اجتماعی و مجموعه‌ای است دارای ابعادی به اندازه ابعاد یک انسان و یک جامعه بزرگ انسانی...

کتاب "توسعه و مبانی تمدن غرب" گردآوری سلسله مقالاتی است که در فاصله سال های 1364 تا 1366 با عنوان کلی "تحقیقی مکتبی در باب توسعه و مبانی تمدن غرب" در ماهنامه "جهاد" چاپ شد. شهید آوینی در یکی از جلسات گفت و گویی که در اواخر سال 1371 برگزار شده به این مقالات اشاره می کند و از آنها بعنوان مطالبی ساده با زبان ژورنالیستی یاد می کند که قرار بوده مقدماتی برای آشنایی اولیه خوانندگان مجله "جهاد" را با بحث مدرنیسم و مسئله توسعه در غرب فراهم کند...

روان‌شناسی معاصر در چارچوب اثبات‌گرایی و تجربه‌گرایی شکل گرفته و به صورت نوشته و نانوشته، هشیار و ناهشیار، تحت تأثیر مبانیِ انسـان‌شـناختی، معرفت‌شـناختی، هستی‌شـناختی و روش‌شـناختیِ اثبات‌گرایی است...